Kerst

Het woord 'Kerstmis' betekent eigenlijk 'Christus-mis', De thematiek en de tradities hebben Kerstmis tot het voornaamste feest in het jaar gemaakt.

Het kerstfeest wordt bijna overal gevierd op 25 december. In die Oosterse kerken wordt het 13 dagen later gevierd. Alleen in west europa wordt 2de kerstdag gevierd.

Kerst heeft zijn oorsprong in de midwinterfeesten van de germanen waarbij het boze werd verjaagd en het licht werd begroet.

Jezus werd volgens het evangelie aan het einde van het Joodse (of Romeinse) jaar geboren, maar door de kalenderwijzigingen en de verschillen in tijdrekening is het mogelijk dat de datum 25 december, niet klopt. Zo zijn er verklaringen dat de datum eigenlijk een feest voor een zonnegod is. Kerst zou daarbij zijn samengevoegd omdat Jezus vaak gezien wordt als “het licht van de wereld”. Ook wordt er in de bijbel melding gemaakt van een kudden schapen in de velden rond Bethlehem. Rond 25 december lopen er niet meer veel schapen in de weiden rondom Palastina.

De datum is ook niet met zekerheid als niet-authentiek te bestempelen. Er zijn meldingen in de bijbel van de datum 25 december als de datum waarop Jezus is geboren.

Kerstboom

De kerstboom (een spar, en geen dennenboom) is ontstaan als een vruchtbaarheidssymbool.
Begin zestiende eeuw werd de kerstboom het symbool van de geboorte van Jezus. Eerst stond de boom alleen nog in de kerken; eind 19e eeuw zette men hem, allereerst in protestantse landen, in de huiskamers
De kerstboom zou herinneren aan de boom in het paradijs; de kerstboomballen aan de vruchten waarvan Adam en Eva aten. De piek in de boom staat voor de ster die de Wijzen de weg wees naar de geboorte­plaats van Jezus; soms wordt de piek daarom door een ster vervangen.
De katholieken hadden vaker een kerststal, eventueel met groene versieringen. Pas sinds 1982 staat er in het Vaticaan ook een kerstboom. Protestanten hadden lange tijd geen kerststal, vanwege hun beeldenverbod, vandaar had de kerstboom bij hen meer succes had .

Kerstman

De Kerstman is een afstammeling van Sinterklaas en wordt ook in verband gebracht met kabouters. Het Sinterklaasgebruik is meegenomen door emigranten naar Amerika. In Amerika werd Sinterklaas verbasterd als Santa Claus. De Kerstman heeft ongeveer dezelfde gebruiken als Sinterklaas, zoals cadeautjes geven, een lange baard en een rood pak, maar hij is inmiddels ontdaan van alle religieuze symboliek.

Zoals we de kerstman nu kennen is hij ontstaan in de Verenigde Staten, eind negentiende eeuw. Door een reclame van Coca-Cola kreeg hij zijn huidige uiterlijk en werd dat beeld (mollige man, met rode wangen en rood met witte kleding) wereldwijd verspreid. 
In een aantal landen wordt de Kerstman nog afgebeeld in een groen, blauw of gouden pak.
Santa Claus heeft een (vliegende) arrenslee getrokken door rendieren en hij wordt geholpen door elfjes op de Noordpool.

In vele landen heeft de commerciële kerstman (Santa Claus) de oorspronkelijke Kerstman niet verdrongen. Zo is daar de Joulupukkiin Scandinavië of Father Christmas in Engeland. Hier zijn de christelijke elementen nog duidelijk in het kerstgebruik aanwezig. In Oostenrijk en Duitsland komt niet de Kerstman maar het Christkind (Christuskind). Deze brengt op 24 december cadeautjes. Het Christkind is door Maarten Luther bedacht omdat hij niet aan de heilige verering mee wilde doen waar het Sinterklaasfeest naar verwijst.